شهر چالوس | تاریخچه | آداب و رسوم | جاهای دیدنی + عکس

شهر چالوس، یکی از جاهای دیدنی مازندران و جواهر گردشگری ایران است که با بهترین جاده ایران و تنوع طبیعت بی‌نظیر خود، سفری فراموش‌نشدنی را ارائه می‌دهد. ساحل‌های دل‌نشین دریای خزر، چشمه‌های آرام، کوهستان‌های البرز و جنگل‌های سرسبز، همگی در این مسیر گرد هم می‌آیند. این شهر با تاریخ قدیمی، کاخ‌ها و سازه‌های تاریخی، دعوت به سفر در زمان می‌کند. چالوس، ترکیبی از تاریخ و طبیعت، مقصدی ایده‌آل برای استراحت و اکتشاف است.

چالوس کجاست؟

نام قدیمی شهر چالوس ، سالوس یا شالوس بوده و به دلیل اختلاف ارتفاع در منطقه، از پایه کوه تا سواحل دریایی و واقع شدن بخش‌هایی از شهر در جلگه‌های پست دریایی، این نام به وجود آمده است. چالوس با جاذبه‌های طبیعی فراوان، در هر فصلی از سال، جذب گردشگرانی از سرتاسر ایران و جهان می‌شود. زیبایی‌های بکر و منحصر به فرد این منطقه، همراه با جمعیت محلی، این شهر را به یک مقصد دلپذیر و پرطرفدار برای سفر تبدیل کرده است. از سواحل آرام دریای خزر گرفته تا کوهستان‌های اطراف، چالوس با تنوع آب و هوا و زیبایی‌های فوق‌العاده خود، تجربه سفری با لحظه‌های خاص و خاطره‌انگیز را ارائه می‌دهد.

راهنمایی دسترسی به شهر چالوس

سفر هوایی، راحت و سریع: اگر از تهران سفر می‌کنید، می‌توانید از فرودگاه مهرآباد به فرودگاه نوشهر پرواز کنید و سپس با تاکسی یا اتوبوس به چالوس بروید.

سفر ریلی، طولانی و زیبا: از قطارهای مسیر مازندران استفاده کنید. اما باید توجه داشته باشید که ایستگاه قطار در چالوس ممکن است وجود نداشته باشد و باید از ایستگاه قطار قائم‌شهر به مقصد دیگری انتقال یابید.

سفر جاده‌ای، راحت و مستقل: با استفاده از خودروی شخصی، از جاده‌هایی که به چالوس می‌رسند، به مقصد بروید. این روش امکان توقف در جاذبه‌های طبیعی را به شما می‌دهد.

سفر با اتوبوس، آسان و ارزان: از اتوبوس‌های مستقیم به ترمینال مسافربری چالوس از ترمینال مربوطه سوار شوید. این روش اقتصادی و راحت برای سفر به چالوس است.

تاریخچه چالوس

چالوس، یک نقطه زیبا و با تاریخ غنی در استان مازندران، دارای گذشته‌ای باستانی است. این شهر ابتدا به عنوان یکی از آبادی‌های طبرستان شناخته می‌شد و در دوران حکومت خلفای عرب، به دستور خلیفه محمد بن اویس وارد تاریخ شد. پس از دوره‌های اوج و سقوط، حمله امیر تیمور منجر به تخریب کامل چالوس شد. این شهر به مدتی به عنوان یک روستای کوچک باقی ماند، اما با برخورداری از توجه دولت در اوایل سال ۱۳۱۰، زندگی شهری دوباره آغاز شد.

چالوس، جاذبه گردشگری و سفر شده و به مقصد محبوب گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است. در گذشته با نام‌های سالوس یا شالوش شناخته می‌شد، اما نام چالوس به دلیل واقع شدن در جلگه میانی ساحل دریای خزر و ارتفاعات اطراف، به معنای “چاله است” تغییر یافته است. این تغییر نام نمادی از زیبایی و ویژگی‌های طبیعتی این منطقه است که به چالوس هویت خاصی بخشیده و آن را به یک مقصد آرامش بخش و فرهنگی برای گردشگران تبدیل کرده است.

دیگر نام های چالوس در گذشته: سالوس، شالوش

شهر و روستاهای های چالوس

شهرستان چالوس، یکی از جواهرهای زیبا و جذاب استان مازندران، دارای دو بخش مرکزی و مرزن آباد می‌باشد. این شهرستان جزء مناطقی است که در آن سه شهر اصلی، یعنی هچی رود، مرزن آباد و چالوس (مرکز شهرستان)، همچنین چهار دهستان زیبا به نام‌های کلارستاق شرقی، کلارستاق غربی، کوهستان و بیرون بشم واقع شده‌اند. این ناحیه به دلیل تاریخ باستانی خود، به همراه دارا بودن روستاهای تاریخی و دیدنی، جاذبه‌های فراوانی را در خود جای داده است.

با بیش از ۱۴۵ روستا در دل چالوس، نام‌هایی چون اشکاردشت، اشکارلت، اغوزداربن، اکبرآباد، باندر سفلی، باندر علیا، بلبل‌کوه، پردن‌گون، پل‌اوشن، پل‌زنگوله، و چال‌زمین به عنوان نقاط دیدنی و گردشگری شناخته می‌شوند. این روستاها با تنوع آب و هوا و زیبایی‌های طبیعی خاص خود، به گردشگران تجربه‌ای خاص و بی‌نظیر از فرهنگ و زیبایی مناطق روستایی چالوس ارائه می‌دهند.

مشخصات شهر چالوس:

• تعداد روستا: 145
• سه شهر اصلی چالوس: هچی رود، مرزن آباد و چالوس (مرکز شهرستان)

فرهنگ و آداب رسوم شهر چالوس

فرهنگ و آداب و رسوم چالوس، به عنوان یک شهر در استان مازندران، با غنی‌ترین تمدن‌ها و ارزش‌های فرهنگی این منطقه هماهنگی دارد. در این شهر زیبا، مراسمات و آیین‌های خاصی وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مراسم باران‌خواهی:

مراسم باران‌خواهی در زمان بارش طولانی، با شعرها و دعاهای خاص، به‌منظور درخواست برکت و باران برگزار می‌شود و نشان از ارتباط نزدیک با طبیعت و توجه به آب و هوای منطقه دارد.

مراسم نوروز خوانی:

در این مراسم، نوروزخوانان با استفاده از سازها و دهل، در دوره زمانی قبل از عید نوروز به خانه‌ها می‌روند. با خواندن شعرهای محلی، آن‌ها به مردم خوشحالی و نوید آمدن نوروز را منتقل می‌کنند.

مراسمات مذهبی:

جشن‌ها و مراسمات مذهبی نظیر چهارشنبه‌سوری، جشن نوروز ماه، مراسم سیزدهم تیرماه و آرش کمانگیر از دیگر فرهنگ‌های چالوس هستند که جامعه به شدت به آن‌ها متعلق است.

رقص دروم:

رقص دروم نیز به یکی از مهمترین عناصر فرهنگی چالوس محسوب می‌شود. این رقص با اجرای حرکات آرام و زیبا، جشنواره‌ها و مراسمات مختلف را زینت می‌دهد.

آیین خورمیا:

آیین خورمیا یا خورشید خواهی یکی از مراسمات مهم شهر چالوس است. در این مراسم، مردم با خواندن دعا و انجام نذورات مختلف، از خداوند درخواست قطع باران و درآمدن آفتاب را دارند. این مراسم به نوعی نماد مهربانی و برکت از سوی طبیعت است.

 

آب و هوای شهر چالوس

اقلیم چالوس به طور کلی معتدل و مرطوب محسوب می‌شود. در فصل گرم سال، نواحی نزدیک به دریا شاهد شرجی بودن هستند، اما در ارتفاعات البرز، خصوصاً در روستاها، حتی در تابستان نیز هوا خنک و مطبوع است. این تنوع آب و هوایی امکان تجربه اقلیم‌های مختلف را در یک منطقه فراهم می‌کند.
بهار و تابستان در شهر چالوس با هوای شرجی و مرطوب، مخصوصاً در نواحی ساحلی، گذرانده می‌شود. اما در ارتفاعات البرز، اقلیم خنک‌تر و مطبوع‌تری حاکم است که برای گردشگران فصلی خاصی را فراهم می‌آورد. پاییز و زمستان در چالوس به دلیل نزدیکی به کوهستان، با هوای سرد و بارش فراوان همراه است. این فصول می‌توانند برای دوستداران اقلیم سرد و جلوه زیبای طبیعت زمستانی، مقصدی دلپذیر باشند.

مشخصات آب و هوای چالوس:

• معتدل
• مرطوب
• در فصل گرم،شرجی شدن هوا درنواحی نزدیک به دریا

سوغات چالوس:

• زنبیل و سبدهای حصیری: زنبیل‌ها و سبدهای حصیری با طرح‌ها و رنگ‌های زیبا از صنایع دستی اصلی چالوس به حساب می‌آیند. این محصولات نشان‌دهنده هنر حصیربافی محلی هستند.
• موج بافی: موج بافی نیز یکی از صنایع دستی سنتی چالوس است. محصولات موج بافی شامل پتوها، قالی‌ها و انواع تزئینات خانه با طرح‌ها و نقوش متنوع می‌شوند.
• جاجیم بافی: جاجیم‌های چالوس با طرح‌ها و رنگ‌های زیبا معروف هستند. این محصولات معمولاً در بازارها و فروشگاه‌های هنری محلی به فروش می‌رسند.
• لاک تراشی: لاک تراشی یک هنر زیبایی است که در چالوس نیز توسعه یافته است. اشیاء چوبی و تزئینات دستی با لاک تراشی زیبا و منحصر به فرد ساخته می‌شوند.
• سفالگری: محصولات سفالگری از جمله کلیج‌ها، ظروف زینتی و تزئینات خانه نیز از صنایع دستی چالوس به حساب می‌آیند.

خوراکی‌های محلی چالوس:

• ماهی تازه: چالوس به عنوان یک شهر ساحلی، معروف به ماهی‌های تازه و خوشمزه‌اش است. در سفر به این شهر، ماهی‌های محلی را تجربه کنید.
• برنج درجه یک ایرانی: برنج با کیفیت بالا از محصولات کشاورزی چالوس به شمار می‌آید. این برنج معمولاً در منطقه تولید و به خوبی مشتریان را راضی می‌کند.
• سبزیجات محلی: سبزیجات تازه و محصولات کشاورزی محلی از جمله لذت‌های خوراکی در چالوس هستند.
• آغوزنون و قماق: آغوزنون و قماق دو شیرینی محلی و خوشمزه هستند که معمولاً در فصل تابستان در چالوس تولید می‌شوند و به عنوان سوغات تقدیم می‌شوند.

 

اقتصاد چالوس

اقتصاد چالوس، با توجه به موقعیت ساحلی و جاذبه‌های گردشگری غنی، از منابع مختلف درآمدزا برخوردار است. این شهر با تمهیدات گردشگری برجسته و وجود امکانات تفریحی و اقامتی، سالانه تعداد زیادی گردشگر را جذب می‌کند. از جمله ویژگی‌های اقتصادی چالوس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

گردشگری و تفریح:

با داشتن ساحل دریای خزر، جاده‌های جنگلی، امکانات اقامتی متنوع، وجود شهرک توریستی نمک آبرود، آثار تاریخی و فرهنگی، چالوس به عنوان یک مقصد گردشگری برجسته شناخته می‌شود. این حوزه از اقتصاد شهر به عنوان یکی از منابع مهم درآمد و اشتغال مردم محسوب می‌شود.

کشاورزی و باغداری:

شرایط اقلیمی مطلوب چالوس، باعث پیشرفت کشاورزی و باغداری در این منطقه شده است. تولید محصولات متنوعی از جمله لبنیات، برنج، گندم، جو، مرکبات (پرتقال، نارنگی، گریپ فروت)، گل و گیاه، و قارچ در این منطقه به عنوان یکی از ستون‌های اصلی اقتصادی چالوس مطرح است.

صادرات محصولات:

محصولات کشاورزی و باغی چالوس، علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، به بازارهای دیگر شهرها و حتی خارج از کشور نیز صادر می‌شود. این فعالیت‌ها به ارتقاء تجارت و درآمد ارزی در این شهر کمک می‌کند.

بهترین زمان سفر به شهر چالوس

بهترین زمان سفر به چالوس از ابتدای اردیبهشت تا اواخر مهر است. در این دوره، هوا خنک و مطبوع می‌شود و از آب و هوای نمناک لذت می‌برید. ترافیک نیز با بازگشایی مدارس کاهش می‌یابد. این زمان بهترین فرصت را برای گردش در سواحل دریا و جنگل‌ها فراهم می‌کند.

زمان مناسب برای سفر:

• ابتدای اردیبهشت
• اواخر مهر

جاهای دیدنی چالوس

در چالوس، دیدنی‌های فراوانی برای گردشگران وجود دارد که شامل جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متنوعی می‌شوند:

1. جنگل‌ها و کوهستان‌ها:

چالوس با داشتن جنگل‌های زیبا و کوهستان‌های خلّاب از جاذبه‌های طبیعی بسیاری برخوردار است. از جمله معروف‌ترین مناطق می‌توان به جنگل‌های هیزل و درختان زیبای آن اشاره کرد.

2. آبشارها و چشمه‌ها:

وجود آبشارهایی همچون آبشار گلسار و چشمه‌های آب‌آذر، از دیدنی‌های طبیعی جذاب چالوس هستند.

3. سواحل دریای خزر:

سواحل زیبا و شنی دریای خزر، جایگاه ویژه‌ای در گردشگری چالوس دارند. امکانات تفریحی و اقامتی در این نواحی نیز گردشگران را جذب می‌کنند.

4. بناهای تاریخی:

برخی از بناهای تاریخی این شهر مانند قلعه چالوس و بنای تاریخی امامزاده هادی، شاهکارهایی از معماری و تاریخ هستند که باستان‌شناسان و علاقه‌مندان به تاریخ با آنها آشنا می‌شوند.

5. منطقه نمک آبرود:

شهرک توریستی نمک آبرود با تأثیرات معماری محلی و امکانات تفریحی، یک مقصد دیدنی و پرطرفدار برای گردشگران است.

سایر جاهای دیدنی مازندران-چالوس

• کاخ ملکه مادر(مشاهده روی نقشه)
  
• شهرک توریستی نمک آبرود(مشاهده روی نقشه)
• کاخ چایخوران (مشاهده روی نقشه)
• دریاچه ولشت (مشاهده روی نقشه)
• پارک جنگلی فین چالوس (مشاهده روی نقشه)
• کاخ اجابیت (مشاهده روی نقشه)
• ساحل رادیو دریا(مشاهده روی نقشه)
• آبشار اکاپل
• دریاچه سد دریوک
• مرداب کندوچال

کاخ ملکه مادر:

واقع در مازو پشته نزدیک به شهر چالوس، کاخ ملکه مادر از جاذبه‌های تاریخی منطقه است. این ساختمان بزرگ و قدیمی در دل طبیعت کوهستانی، از درختان پوشیده شده و به عنوان یکی از یادگارهای خاندان پهلوی باقی مانده است. این کاخ در زمان پهلوی دوم برای اقامت موقت همسر دوم رضاشاه ساخته شد و اکنون به عنوان یک مقصد گردشگری تاریخی باز است.

شهرک توریستی نمک آبرود:

در فاصله ۱۵ کیلومتری چالوس، این شهرک تفریحی با تله‌کابین، پل معلق، زیپ‌لاین و سورتمه بازی، یک مقصد تفریحی برای گردشگران است. امکانات متنوع و طبیعت فراوان، زمینه‌ای را برای سرگرمی و استراحت فراهم می‌کند.

کاخ چایخوران:

یک یادگار از دوران پهلوی، کاخ چایخوران در جنوب چالوس واقع شده و به مسافران فرصت می‌دهد تا تاریخچه فرهنگی این منطقه را درک کنند. این کاخ که اکنون به موزه تبدیل شده، جزء جاذبه‌های تاریخی شهر محسوب می‌شود.

مرداب کندوچال:

جزء جاذبه‌های پارک جنگلی فین چالوس، مرداب کندوچال با عمق بالا و زیستگاه پرندگان مهاجر و بومی، مکانی منحصربه‌فرد در میان طبیعت است.

ساحل رادیو دریا:

ساحل زیبای رادیو دریا در مرکز شهر چالوس با شن‌های سفید و آبی آشناست. با آلاچیق‌های راحت و رستوران‌های ساحلی، گردشگران می‌توانند از آب و هوای دریا لذت ببرند.

آبشار اکاپل:

آبشار اکاپل یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی چالوس است. واقع در جنوب غربی چالوس، این آبشار بین کلاردشت و ارتفاعات البرز قرار دارد. با هوای خنک و مطبوع خود، حتی در تابستان، گردشگران را شگفت‌زده می‌کند.

دریاچه سد دریوک:

دریاچه سد دریوک یکی از مناطق دیدنی چالوس است که در دامنه کوه دال کمر، روبروی دره ولی‌آباد هزارچم واقع شده است. این دریاچه در نیمه دوم سال به پرندگان بومی و مهاجر به عنوان مکانی برای اقامت میزبانی می‌کند. با وسعت حدود یک هکتار و عمق بیش از ۵ متر، دریاچه سد دریوک یک زیستگاه طبیعی منحصربه‌فرد با زیبایی خاص است.

دریاچه ولشت:

دریاچه ولشت در قسمت شمالی کلاردشت چالوس و در نزدیکی آبشار اکاپل واقع شده است. با کوه یک طرف و درختان سرسبز در طرف دیگر، این دریاچه منطقه‌ای زیبا و بکر را ارائه می‌دهد. زندگی آبزیان در آن و تنوع طبیعی جذابیت خاصی به این منطقه می‌بخشد.

پارک جنگلی فین چالوس:

واقع در فاصله ۵ کیلومتری شهر چالوس، پارک جنگلی فین با درختان تنومند و کلبه‌های چوبی زیبا، یک مکان آرام برای گردش و استراحت است.

غذاهای محلی شهر چالوس

کئی پلا (کدو پلو):

کئی پلا یک غذای خوشمزه و محبوب در چالوس است که از برنج، کدو تنبل و گوشت چرخ‌کرده تهیه می‌شود.
این غذا ترکیبی از مزه‌های گوناگون و مواد اصیل استان مازندران است.

خورشت آلو:

خورشت آلو یک غذای محلی و خوشمزه است که از مرغ و آلو تهیه می‌شود. زعفران، انار و آلو به گوشت مرغ طعم خاصی می‌دهند. این خورشت ترکیبی از مزه‌های شیرین و ترش را در یک غذا فراهم می‌کند.

بیج بیج:

بیج بیج یک غذای معروف و خوشمزه در چالوس است. این غذا با تخم مرغ و سبزی تزیین می‌شود و با ماست، سیر ترشی و گوجه گیلاسی همراه می‌شود. از مزه‌های متنوع و مواد اصیل مازندرانی بهره می‌برد.

بشته واش:

بشته واش آشی است که در منطقه کندلوس چالوس تهیه می‌شود. این آش با عدس، اسفناج، سیر، آب نارنج و زیره تهیه می‌شود. طعم ممتاز و متفاوت آش بشته واش باعث شده است که محبوبیت خاصی در بین مردم چالوس داشته باشد.

مراکز خرید شهر چالوس

مرکز تجاری پانوراما:

مرکز تجاری پانوراما با طراحی معماری زیبا و الهام‌گرفته از معماران ژاپنی، جزو یکی از بهترین مراکز خرید چالوس است.
این مرکز خرید با رستوران‌ها، شهربازی، و سینما ۵ بُعدی، یک مقصد تفریحی کامل به شمار می‌رود. مناظره فوق‌العاده طبیعت اطراف از رستوران‌های آن لذت بخش است.

آدرس: در میان جاده کوهستانی دوهزار و شهرک توریستی نمک آبرود.

بازار سنتی چالوس:

بازار سنتی چالوس، قدیمی‌ترین بازار شهر، با فضای زیبا و پر از حرکت و هیاهو از جاذبه‌های مهم خرید و گردشگری است.
این بازار محلی برای خرید محصولات محلی اعم از عطر و بوی سبزی محلی، میوه‌ها و ماهی‌های تازه از دریاست.

بازار بزرگ چین:

بازار بزرگ چین یک مرکز خرید متنوع است که محصولات متنوعی از چین، ژاپن، سنگاپور و تایلند را عرضه می‌کند. این بازار با ارائه محصولات جالب و منحصر به فرد، تجربه خرید جذابی را ارائه می‌دهد.

موقعیت: در هچیرود چالوس

رستوران های شهر چالوس

رستوران میرداماد:

این رستوران ساحلی فراگیر و محلی مناسب برای لذت‌بردن از غذاهای محلی در کنار دریا می‌باشد. منظره زیبای دریا و غروب آفتاب در این مکان افترا به عشق به شما می‌آورد.

آدرس: نزدیک پل هچیرود چالوس، ساحل دریای خزر

رستوران برونو:

اگر علاقه به غذاهای ایتالیایی باشید، رستوران برونو گزینه‌ی خوبی است. این رستوران با ارائه انواع غذاهای ایتالیایی با کیفیت، یک تجربه متفاوت ارائه می‌دهد.

آدرس: چالوس، ابتدای خیابان رادیو دریا

رستوران حاج عظیم چالوس:

این رستوران با طراحی چوبی زیبا و چشم‌نواز در منطقه کوهستانی چالوس واقع شده است. اینجا محل مناسبی برای تجربه غذاهای محلی با موسیقی زنده و فضای دلنشین می‌باشد.

آدرس: چالوس، خیابان ۱۷ شهریور، طبقه بالای پاساژ قائم

نکات مهم برای سفر به چالوس:

1. استفاده از وسایل حفاظتی در ساحل‌گردی: به دلیل آب‌وهوای گرم و شرجی چالوس، حتماً از وسایل حفاظتی مانند ضدآفتاب و کلاه استفاده کنید.
2. رزرو اقامتگاه قبل از سفر: به دلیل وجود ویلاها و اقامتگاه‌های متعدد در چالوس، بهتر است اقامتگاه مورد نظر خود را قبل از سفر رزرو کنید.
3. آمادگی برای آب‌وهوای سرد در فصل پاییز و زمستان: در نیمه دوم سال، چالوس دارای آب‌وهوای سرد است. در صورت سفر در فصل پاییز و زمستان، لباس‌های گرم را به همراه داشته باشید تا از سرما محافظت کنید.

سوالات متداول

1. بهترین فصل برای سفر به چالوس کدام است؟

ابتدای اردیبهشت و اواخر مهر

2. چه جاذبه‌های طبیعی در اطراف چالوس وجود دارد؟

جاذبه‌های طبیعی شامل جنگل‌ها، دریاچه‌ها، سد دریوک و سواحل خزر می‌باشند.

3. غذاهای محلی شهر چالوس چیستند؟

بعضی از غذاهای محلی شامل کئی پلا، خورشت آلو، بیج بیج، و بشته واش هستند.

4. رستوران‌های معروف شهر چالوس کدامند؟

رستوران‌هایی مانند میرداماد، برنو، و حاج عظیم به عنوان محل‌های معروف خدمت می‌دهند.